UEFA-Unija Evropskih Fudbalskih Asocijacija
Eng. (Union of European Football Associations – UEFA)
Organizacija UEFA
UEFA je organizacija koja predstavlja administrativni i kontrolni organ evropskog fudbala, odnosno glavno upravno telo evropskog fudbala. UEFA organizuje nacionalna i klupska takmičenja, kontroliše novac, nagrade, propise i medijska prava za ta takmičenja.Kada je reč o bogatstvu i uticaju na svetski fudbal, UEFA je ubedljivo najjača od 6 kontinentalnih organizacija. Njene članice imaju najkvalitetnija nacionalna klupska takmičenja sa najboljim igračima iz celog sveta. Najviše mesta, u odnosu na druge konfederacije, na završnom turniru svetskog prvenstva pripada članicama UEFA.
Ciljevi UEFA između ostalog su rešavanje svih pitanja vezanih za Evropski fudbal. Promovisanje fudbala u duhu jedinstva, solidarnosti, mira, razumevanja i fer igre, bez političke, rasne, religijske, rodne ili bilo koje druge diskriminacije. Zaštita vrednosti Evropskog fudbala, promovisanje i zaštita etičkih standarda, dobro upravljanje i održavanje odnosa, podrška i zaštita članica asocijacije za sve ukupnu dobrobit Evropskog fudbala. UEFA je neutralna politički i religiozno. Sedište nalazi se u Nionu, Švajcarska. Službeni jezici engleski, francuski, nemački.
Organi preko kojih UEFA deluje,
UEFA Kongres koga sačinjavaju predstavnici svih nacionalnih saveza,
Izvršni Odbor UEFA koji je vrhovno izvršno telo organizacije a čine ga, predsednik UEFA, 16 članova uključujući najmanje jednu ženu koju je izabrao Kongres UEFA kao i dva člana koje su izabrali Evropska asocijacija klubova ECA i jedan član izabran od strane evropskih liga, koga je ratifikovao Kongres, svi sa istim pravima i dužnostima kao i drugi članovi Izvršnog Odbora i
Predsednik UEFA . Pored njih tu su i komisija za vanredne situacije, organi pravosuđa, saveti, odbori, počasni predsednik i članovi, administracija.
Predsednici UEFA kroz istoriju
- Ebe Švarc/ Danska (1954.—1962.)
- Gustav Viderker/ Švajcarska (1962.—1972.)
- Sandor Barcs/ Mađarska (1972.—1973.)
- Artemio Franki/ Italija (1973.—1983.)
- Žak Žorž/ Francuska (1983.—1990.)
- Lenart Johanson/ Švedska (1990.—2007.)
- Mišel Platini/ Francuska (2007.-2015.)
- Aleksandar Čeferin/ Slovenija (2016.-)
Generalni sekretari UEFA
- Anri Delone (1954. – 1955.)
- Pjer Delone (1955. – 1960.)
- Hans Bangerter (1960. – 1989.)
- Gerhart Ajgner (1989. – 2003.)
- Ebe Švarc (2003. – 2007.)
- Đijani Infatino (2007.-2016.)
- Teodor Teodoridis (2016.-)
Istorijat UEFA
UEFA je osnovan u Bazelu, Švajcarska, 15. juna 1954. godine, inicijatori su bili Italijanski, Francuski i Belgijski fudbalski savezi. U to vreme je okupljala 31 nacionalni fudbalski savez, danas broj članica UEFA iznosi 55. Sedište organizacije posle osnivanja bilo je u Parizu do 1959. kada se seli u Bern a od 1995. sedište UEFA je u Nionu. Uefa je jedan deo od šest kontinetalnih konfederacija ( UEFA -Evropa, AFC -Azija, CAF -Afrika, CONCACAF -Severna, Centralna Amerika i Karibi, CONMEBOL -Južna Amerika, OFC -Okeanija ) koje su pod okriljem FIFA.
Članice UEFA
U tabeli je pregled osnivanja nacionalnih fudbalskih saveza Evropskog kontinenta i godine njihovog pristupanja fudbalskim organizacijama. UEFA broji 55 nacionalnih fudbalskih saveza. Članstvo UEFA se u najvećoj meri poklapa sa priznanjem i suverenitetom zemlja u Evropi, iako postoje neki izuzeci.
Neke države (Monako i Vatikan) nisu članovi. Neki članovi UEFA nisu suverene države, već su deo veće priznate suverene države u kontekstu međunarodnog prava. Tu spadaju Severna Irska, Škotska, Engleska i Vels ( zemlje Ujedinjenog Kraljevstva ), Gibraltar ( Britanska prekomorska teritorija ), Farska ostrva (autonomna država unutar Danske) i Kosovo (sporna teritorija i delimično priznata država).
Neki članovi UEFA-a su transkontinentalne države (Azerbejdžan, Gruzija, Kazahstan, Turska i Rusija), a neke se smatraju delom Evrope i kulturno i politički (Jermenija i Kipar). Zemlje koje su bile članovi Azijske fudbalske konfederacije (AFC) primljene su u Evropsko fudbalsko udruženje, kao Izrael (jer je zabranjeno od AFC grupe 1974) i Kazahstan.
Pored toga, neke udruženja članica UEFA dozvoljavaju timovima izvan glavne teritorije svoje asocijacije da učestvuju u njihovom „domaćem“ takmičenju. AS Monako, na primer, učestvuje u Francuskoj ligi (mada je poseban suvereni entitet). Velški klubovi Cardiff City, Svansea City i Newport County A.F.C učestvuju u Engleskoj ligi. Bervick Rangers, koji se nalazi u Engleskoj, igra u Scottish Professional Football League . Derri City, smešten u Severnoj Irskoj, igra u Irskoj fudbalskoj ligi i 7 lokalnih Lihtenštajnskih timova igra u švajcarskim ligama.
Skraćenica | Savez | Osnovan | Član FIFA | Član UEFA | Član MOK |
ALB | Albanija | 1930. | 1932. | 1954. | Da |
AND | Andora | 1994. | 1996. | 1996. | Da |
AUT | Austrija | 1904. | 1905. | 1954. | Da |
AZE | Azerbejdžan | 1992. | 1994. | 1994. | Da |
BLR | Bjelorusija | 1989. | 1992. | 1993. | Da |
BEL | Belgija | 1895. | 1904. | 1954. | Da |
BIH | Bosna i Hercegovina | 1992. | 1996. | 1998. | Da |
BUL | Bugarska | 1923. | 1924. | 1954. | Da |
MNE | Crna Gora | 1931. | 2007. | 2007. | Da |
CZE | Češka | 1901. | 1907. | 1954. | Da |
DEN | Danska | 1889. | 1904. | 1954. | Da |
ENG | Engleska | 1863. | 1905. | 1954. | Ne |
ARM | Jermenija | 1992. | 1992. | 1992. | Da |
EST | Estonija | 1921. | 1923. | 1992. | Da |
FRO | Farska ostrva | 1979. | 1988. | 1990. | Ne |
FIN | Finska | 1907. | 1908. | 1954. | Da |
FRA | Francuska | 1919. | 1904. | 1954. | Da |
GEO | Gruzija | 1990. | 1992. | 1992. | Da |
GIB | Gibraltar | 1895. | 2016. | 2013. | Ne |
GRE | Grčka | 1926. | 1927. | 1954. | Da |
NED | Holandija | 1889. | 1904. | 1954. | Da |
CRO | Hrvatska | 1912. | 1992. | 1993. | Da |
ISL | Island | 1947. | 1947. | 1954. | Da |
IRL | Irska | 1921. | 1923. | 1954. | Da |
ISR | Izrael | 1928. | 1929. | 1994. | Da |
ITA | Italija | 1898 . | 1905. | 1954. | Da |
KAZ | Kazahstan | 1994. | 1994. | 2002. | Da |
CYP | Kipar | 1934. | 1948. | 1962. | Da |
KOS | Kosovo | 1946. | 2016. | 2016. | Da |
LVA | Letonija | 1921. | 1922. | 1992. | Da |
LIE | Lihenštajn | 1934. | 1974. | 1974. | Da |
LTU | Litvanija | 1922. | 1923. | 1992. | Da |
LUX | Luksemburg | 1908. | 1910. | 1954. | Da |
HUN | Mađarska | 1901. | 1906. | 1954. | Da |
MKD | Makedonija | 1926. | 1994. | 1994. | Da |
MLT | Malta | 1900. | 1959. | 1960. | Da |
MDA | Moldavija | 1990. | 1994. | 1993. | Da |
NOR | Norveška | 1902. | 1908. | 1954. | Da |
GER | Nemačka | 1900. | 1904. | 1954. | Da |
POL | Poljska | 1919. | 1923. | 1954. | Da |
POR | Portugalija | 1914. | 1923. | 1954. | Da |
ROU | Rumunija | 1909. | 1923. | 1954. | Da |
RUS | Rusija | 1912. | 1912. | 1954. | Da |
SMR | San Marino | 1931. | 1988. | 1988. | Da |
NIR | Severna Irska | 1880. | 1911. | 1954. | Ne |
SVK | Slovačka | 1938. | 1994. | 1993. | Da |
SVN | Slovenija | 1920. | 1992. | 1992. | Da |
SRB | Srbija | 1948. | 2008. | 2008. | Da |
SCO | Škotska | 1873. | 1910. | 1954. | Ne |
ESP | Španija | 1909. | 1913. | 1954. | Da |
SWE | Švedska | 1904. | 1904. | 1954. | Da |
SUI | Švajcarska | 1895. | 1904. | 1954. | Da |
TUR | Turska | 1923. | 1923. | 1962. | Da |
UKR | Ukrajina | 1991. | 1992. | 1992. | Da |
WAL | Vels | 1876. | 1910. | 1954. | Ne |
Više informacija na: www.uefa.com